Rys historyczny parafii
Parafia Wiązowna - pod wezwaniem św. Wojciecha biskupa i męczennika, została erygowana dekretem biskupa poznańskiego - Łukasza Kościeleckiego w dniu 29 czerwca 1589 roku z części parafii Wniebowzięcia NMP w Warszawie-Zerzniu. Powstała ona dzięki staraniom ówczesnego właściciela dóbr Wiązowny - Wojciecha Radzymińskiego. Obejmowała ona swoim zasięgiem Wiązownę, Boryszew, Góraszkę, Płachtę i Dziechciniec. Wioski te do czasu pobudowania pierwszego kościoła w Wiązownie i erygowania parafii należały do parafii Długa Kościelna, która istnieje od 1445 roku. Nowy dokument erekcyjny rozszerzający przywileje gospodarcze plebana wystawiono w dniu 6 grudnia 1597 roku.
Pierwszy w Wiązownie drewniany kościół został wybudowany w roku 1580. Wyglądem przypominał on stojący do dziś kościół w Gliniance. Poświęcenia świątyni dokonał biskup poznański - Jakub Brzeźnicki. Przy kościele była szkoła parafialna , której rektorem w 1603 roku był Adam Okuniewa , a kantorem Maciej z Jeziórki. Kościół był zlokalizowany po prawej stronie alei głównej istniejącego do dziś cmentarza. Dawnym zwyczajem zmarłych grzebano obok kościoła - stąd rozrastający się cmentarz zachował swoją pięknie położoną lokalizację.
Z biegiem lat na skutek wylewów przepływającej w pobliżu rzeki Mienia i podmywania fundamentów kościółek uległ zniszczeniu. Planowano nowy kościół wybudować nieco dalej w kierunku Płachty. Jednak - jak głosi legenda - woły ciągnące materiał budowlany w momencie, gdy na Anioł Pański wybiły dzwony, stanęły w miejscu i nie chciały iść dalej. Odebrano to jako znak, że tu powinien stanąć nowy kościół. I tak się też stało.
Nowy kościół wybudowany został w latach 1794 - 1797 za czasów ks. proboszcza Kazimierza Józefa Czerwińskiego dzięki wydatnej pomocy finansowej księżny Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej. Zaprojektował go prawdopodobnie Szymon Bogumił Zug - twórca licznych budowli na terenie Warszawy. Kościół postawiono w stylu empire. Piękneą fasadę tworzą jońskie kolumny, pilastry i fronton z szerokim portykiem kolumnowym zwieńczonym trójkątnym szczytem. Przy kościele są: plebania z roku 1905 oraz dom parafialny z roku 1926. Przed kościołem stoi oryginalna (umieszczona w rejestrze zabytków) drewniana dzwonnica - przykład dawnej ciesiółki polskiej. Wg przekazów stojąca obok dzwonnicy przybudówka oraz częściowo dzwonnica zostały zbudowane z materiałów pochodzących z dawnego drewnianego kościółka.
Aktualnie do parafii Wiązowna należą: Boryszew, Duchnów, Dziechciniec, Emów Góraszka, Gródek, Kąck, Konik Stary, Majdan, Malanów, Pęclin, Radiówek, Stefanówka, Wiązowna i Żanęcin.
Wnętrze świątyni
Obecny kościół parafialny, pod wezwaniem św. Wojciecha i MB Różańcowej został zbudowany w latach 1794 - 1797. Konsekracji nowego kościoła dokonał w dniu 24 kwietnia 1890 roku biskup Kazimierz Ruszkiewicz. Jest to świątynia jednonawowa o wymiarach 26,5m długości i 11,5m szerokości, o skromnym i oszczędnym w dekoracje wnętrzu. Uwagę zwraca sześć okien łukowych w nawie, trzy okna okrągłe w prezbiterium, dwa okna okrągłe na wysokości chóru i jedno okno łukowe nad drzwiami wejściowymi.
Zaraz po wybudowaniu kościół ten wyposażony został w prowizoryczne ołtarze, dopiero później w roku 1883 Szlenker, właściciel majątku w Wiązownie, wyznania ewangelickiego, ufundował ołtarz główny, a nieco później dokupiono ołtarze boczne i konfesjonały. W ołtarzu głównym umieszczono relikwie świętych męczenników Klemensa i Teodory. Niestety, sprowadzone w stylu neoromańskim ołtarze nie pasują do klasycznej budowli kościoła (w stylu empire).
W ołtarzu głównym znajdują się dwa obrazy: Matki Boskiej Częstochowskiej i zasłaniający go obraz Pana Jezusa na krzyżu. W niszach obok obrazu umieszczono figury św. Stanisława Kostki i św. Antoniego Paderewskiego. W bocznym ołtarzu po prawej stronie widzimy obraz Matki Boskiej Różańcowej i zasłaniający go obraz św. Maksymiliana Kolbego. Nad nimi w owalu obraz św. Anny. W bocznym ołtarzu po lewej stronie obraz św. Wojciecha, a nad nim w owalu obraz św. Joachima.
Prezbiterium ozdobiono plafonem przedstawiającym Świętą Trójcę, a ściany boczne zdobią św. Roch i scena Przemienienia Pańskiego. Przy ołtarzu głównym odnajdujemy św. Izydora i Królową Jadwigę na tronie. W nawie głównej zaś na suficie spotykamy malowidła Narkiewicza: "Apoteoza św. Wojciecha", a na fasetach bocznych "Wykupienie zwłok św. Wojciecha". Ponadto na fasetach medaliony z symbolami władzy papieskiej, stolicy apostolskiej, i wizerunkami apostołów. Na ścianie prawej południowej duży płócienny obraz w duchu neoklasycznym (prawdopodobnie Antoniego Brodowskiego) przedstawiający ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa. Litografie "Stacje Drogi Krzyżowej" pochodzą z 1883 roku (odnowione w 1999 roku). Kościół wyposażono w organy 11-głosowe, stożkowo-pneumatyczne z 1904 roku.
W okresie drugiej wojny światowej (w dniach 1 i 2 sierpnia 1944 roku) kościół został częściowo zniszczony na skutek nalotów niemieckich i działań artyleryjskich. W latach 1945-1946 przywrócono go do pierwotnej okazałości, z tym że np. z sześciu bocznych witraży nawy głównej zachowały się tylko dwa: św. Zachariasza i św. Anny. Pozostałe, wykonane w latach 1965-1993, przedstawiają: Jezusa Chrystusa, św. Krzysztofa, św. Teresę od Dzieciątka Jezus i bł. Karolinę Kózkę. W maju 2000 roku zakończono renowację polichromii kościoła i elewacji. W styczniu 2001 roku zamieniono ogrzewanie elektryczne na nadmuchowe (na olej opałowy).
Cmentarz
Wzorem dawnych zwyczajów cmentarz w Wiązownie utworzony został wokół pierwszego - starego kościoła około roku 1773 i istnieje do dnia dzisiejszego. Najstarsze zachowane kamienne nagrobki i krzyże pochodzą głównie z drugiej połowy XIX wieku (np. mogiła powstańcza z 1863 r.)
Teren cmentarza był wielokrotnie powiększany. Obecna nekropolia powstała z połączenia dawnego cmentarza , północno - zachodniego, otoczonego metalowym parkanem wykonanym w latach 1923-1926 przez miejscowego kowala - artystę ludowego Juliana Roguskiego, z nowym południowo-wschodnim. Szczególną pamięcią miejscowa społeczność otacza miejsca wiecznego spoczynku wiązowieńskich duszpasterzy i kwatery poległych w walce o wolność Ojczyzny.
